NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
الْحَسَنُ
بْنُ عَلِيٍّ
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
الرَّزَّاقِ
أَخْبَرَنَا
مَعْمَرٌ
عَنْ صَالِحِ
بْنِ
كَيْسَانَ
عَنْ نَافِعِ
بْنِ
جُبَيْرِ
بْنِ
مُطْعِمٍ
عَنْ ابْنِ
عَبَّاسٍ
أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ لَيْسَ
لِلْوَلِيِّ
مَعَ
الثَّيِّبِ
أَمْرٌ
وَالْيَتِيمَةُ
تُسْتَأْمَرُ
وَصَمْتُهَا
إِقْرَارُهَا
İbn Abbas (r.a.)'dan
rivayet olunduğuna göre, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) "Dul
kadın hakkında velinin söz hakkı yoktur. Buluğa ermemiş yetim kızın da izni
alınır. Onun susması, kabul etmesidir." buyurmuştur.
Diğer tahric: Nesai,
nikah; Ahmed b. Hanbel, I, 261.
AÇIKLAMA:
Aslında bu hadisi Salih
b. Keysân Nâfi'den değil, Abdullah b. Fadl'dan rivayet etmiştir. Fakat senedden
Abdullah b. Fadl düşmüştür. Yani senedin aslında Salih b. Keysan ile Nâfi
arasında Abdullah'b. Fadl vardır. Fakat bir hata eseri olarak bu isim
atlanmıştır. Senedin doğru ve tam şeklini Nesaî, Ahmed b. hanbel ve
Dâ-rekutnî'nin rivayetinde görmek mümkündür.[Nesâî, nikâh; Ahmed b. Hanbel, I,
261, Dârekutnî, III, 239.] Her ne kadar
hadis-i şerifte velinin dul kadının evlenmesi mevzuunda hiçbir zaman söz
sahibi olmayacağı mutlak olarak (kayıtsız şartsız) ifâde edilmişse de 2083 numaralı
hadis-i şerifin şerhinde açıkladığımız gibi bazı ulemâya göre bazı hallerde
velinin dul kadının nikahına müdâhale hakkı vardır. Çünkü:
1. "Dul kadın
evlenmesi konusunda velisinden daha çok yetkilidir" mealindeki 2098 ve
2099 numaralı hadisler bunu ifâde etmektedirler.
2. Velisinin izni
olmadan evlenen bir kadının nikâhının bâtıl olduğunu ifâde eden 2083 numaralı
hadis-i şerifte dul kadının evlenmesinde velinin (bazı hallerde) söz hakkı
bulunduğunun açık bir delilidir. İlgili hadisin şerhinde açıklandığı gibi İmam
Ebu Hanife hazretlerine göre 2083 numaralı hadiste "velinin izni olmadan
evlenen bîr kadının nikahının bâtıl sayılması" buluğa ermeden ve velisinin
izni olmadan evlenen kızlarla ilgilidir. Bulûğa eren kızların evlenmesi ile
ilgili değildir. 2093 numaralı hadisin şerhinde açıklandığı gibi metindeki
yetime kelimesinin balığa kız anlamına gelme ihtimali de vardır.